Mae gwarchodfa natur Dolydd Great Traston yn enghraifft o gors pori, math traddodiadol o dirlun ar y Gwastadeddau.
Mae'r dolydd gwlyb, ynghyd â rhewynau cysylltiedig, a ffosydd, yn darparu cynefin gwych ar gyfer amrywiaeth eang o blanhigion ac anifeiliaid. I gydnabod hyn, cyhoeddwyd y warchodfa yn Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGA).
Mae'r caeau yn gartref i amrywiaeth eang o blanhigion. Mewn ardaloedd mwy llaith, edrychwch am lafnlys bach, cegiden-y-dŵr fanddail, brwyn a hesg. Ar y tir sychach, edrychwch am y gribell felen, tegeirian-y-gors deheuol ac ytbysen feinddail. Mae gan y safle hefyd gynefin da ar gyfer ystod eang o adar, fel bras y cyrs a thelor Cetti. Yn ystod yr haf, cadwch lygad am weision y neidr, gan gynnwys ymerawdwyr, phicellwyr tinddu a picellwyr praff, a gloÿnnod byw, fel y gweirlöyn cleisiog nodweddiadol. Mae'r warchodfa hefyd yn gartref i un o wenyn mwyaf prin y DU, y gardwenyn fain.
Mae llwybr cerdded o amgylch y warchodfa (30 munud), gan ddechrau o'r maes parcio bach, ac mae safle yn cael ei groesi gan Lwybr Arfordir Cymru.
Cwmni gwarchod Eastman Chemical sy'n berchen ar y warchodfa ac fe'i rheolir gan Ymddiriedolaeth Natur Gwent. Mae'n Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGA).
Gwarchodfeydd Natur Digidol
Mae Gwarchodfeydd Natur Digidol yn cynnig profiad hollol newydd o archwilio gwarchodfeydd GWT ar eich ffôn, tabled neu gyfrifiadur personol.
Ewch i wefan GWT i ddechrau archwilio.
Chwiliwch am…
Mae'r flwyddyn 2021 yn nodi can mlynedd ar hugain ers marwolaeth drasig Louisa Maud Evans.
Mae pobl wedi bod yn croesi Aber Hafren ers miloedd o flynyddoedd. Hyd nes datblygu ffyrdd, rheilffyrdd a chamlesi o safon, yn aml dyma'r ffordd gyflymaf o gludo pobl, anifeiliaid a nwyddau dros gryn bellter.
Yn 2019, ar ôl absenoldeb o dros 200 mlynedd, gwelwyd adar y bwn yn bridio ar Wastadeddau Gwent unwaith eto.
Mae rheolaeth dŵr ar y Gwastadeddau yn dibynnu ar system ddraenio gymhleth sy'n ymestyn am dros 1500km, gyda rhai rhannau tua 2000 o flynyddoedd oed.
Mae gwirfoddolwyr y Gwasanaeth Ymchwil a Thrawsgrifio (RATS) wedi bod yn gweithio'n ddyfal yn datgelu gwybodaeth archif anhygoel am Wastadeddau Gwent. Dyma’r gwirfoddolwr Cath Davis i ddatgelu popeth am nodwedd bwysig ar Wastadeddau Gwynllŵg.
Y tu hwnt i'r morglawdd mae anialwch gwlyb o forfeydd heli, fflatiau llaid a llethrau tywod, a dyfroedd anferth yr Aber Afon Hafren, sy’n llwythog o silt.
Adeiladwyd eglwys fach blwyf y Santes Fair Magdalen yn gynnar yn y 15fed ganrif ar ôl i’r eglwys ym Mhriordy Allteuryn, a oedd hefyd yn gwasanaethu’r plwyf, gael ei dinistrio gan storm yn 1424.
Mae cysylltiad agos rhwng hanes eglwys y Santes Fair, Trefonnen, a adnabyddir yn lleol fel “Eglwys Gadeiriol y Rhostiroedd”, â'r Priordy Benedictaidd canoloesol cyfagos yn Allteuryn.
Yn ystod ei hanes maith, cysegrwyd eglwys blwyf y Redwig i sawl sant gwahanol; Santes y Forwyn Fair cyn 1875 a chyn hynny Sant Mihangel yr Archangel.
Yn 1830, gorchmynnodd Comisiynwyr Carthffosydd arolwg o Wastadeddau Gwent, i gofnodi ffiniau caeau, ffosydd draenio ac amddiffynfeydd môr.
Cyfeirnod grid OS: ST 346 843
Gwefan y Dolydd